Warmte uit... de sloot?, Aquathermie
We halen tot wel 15% van onze warmtebehoefte… uit de sloot! Door slim gebruik te maken van het Hollandse polderlandschap verstoken we zo, per jaar, 100.000 m3 minder gas.
Warmte tekort in de winter, Hoe lossen we dat op?
In 2010 hebben we ons areaal uitgebreid met met een semi-gesloten kas. De warmte die in de zomer wordt geoogst door koeling van de kas, wordt opgeslagen om in de winter te gebruiken voor kas verwarming. Vier bronnenparen in de ondergrond op zo’n 150 meter diepte, vormen de warmte- en koudeopslag (WKO). Op deze manier kunnen we verwarmen met ‘laagwaardige’ warmte van zo’n 40˚C, waardoor de warmte uit de bronnen met behulp van warmtepompen op efficiënte wijze kan worden opgewaardeerd.
Ook waren we één van de eerste bedrijven die LED belichting testte en grootschalig toe ging passen. De aanwezigheid van de WKO maakte de keuze voor een watergekoeld LED systeem extra aantrekkelijk. Echter met één restrictie: ook als de WKO uitvalt, moeten de LEDs gekoeld worden om de teelt te kunnen blijven belichten. Om deze reden werd een pompinstallatie met een capaciteit van 200 m3/u in de naast het bedrijf gelegen sloot geïnstalleerd. De koude uit te sloot zou op deze manier de LEDs in geval van nood kunnen koelen. De WKO functioneerde vlekkeloos en de noodkoeling is derhalve nooit gebruikt.
Dit klinkt goed, maar het is belangrijk te weten dat een goede balans van cruciaal belang is voor het juist functioneren van een WKO-systeem. Toen we als bedrijf op meer warmte in de kas gebruikten dan dat we terug stopten in de grond, ontstond er een structureel warmtetekort in onze WKO. Een te grote koude ‘bel’ dreigde het gevolg te worden.
Koppen bij elkaar, En benen op tafel
Samen met Bart van Meurs zijn we op zoek gegaan naar aanvullende manieren om duurzame warmte te ‘oogsten’. Glastuinbouw Nederland had aan Bart gevraagd om een advies te schrijven over de toepassing van Aquathermie bij Koppert Cress en de potentie van de techniek voor andere tuinbouwbedrijven.
Daarvoor gingen we terug naar de basis: water. Nederland is een waterrijk land, met vele rivieren en sloten, die allemaal stiekem fungeren als zonnecollectoren. De zon verwarmt immers het water, voornamelijk in de zomer. Rondom Koppert Cress lopen ook veel sloten. Zou dit mogelijkheden scheppen? Hoe warm wordt dit water eigenlijk in de zomer? En kunnen we die warmte uit de sloot oogsten en in de WKO stoppen?
De natuur heeft de antwoorden, Juist voor technische projecten
De sloten rondom Koppert Cress bleken breed te zijn en niet heel diep waardoor we konden concluderen dat de sloot, net als het Energiedak, fungeerde als een fantastische zonnecollector. We constateerden dat het water dat, na koeling van de kas, retour kwam nog steeds significant koeler was dan de temperatuur van de naastgelegen sloot in de zomer. Door de reeds aanwezige pompinstallatie was de implementatie een fluitje van een cent. Sinds enkele jaren wordt hierdoor met het retourwater uit de kas warmte uit het oppervlaktewater gewonnen. Op dit moment voorziet Aquathermie in 15% van de jaarlijkse warmtebehoefte van Koppert Cress met een hele lage investering en weinig onderhoud.
Een combinatie van een Aquathermie pompinstallatie, warmte- en koudeopslag in de bodem en een warmtepomp blijkt een uitstekend alternatief voor een gasketel. Daarnaast is Aquathermie een techniek in opkomst die naar grote waarschijnlijkheid ook voor de glastuinbouw in aanmerking gaat komen voor SDE. Deze CO2- neutrale warmtewinmethode draagt ook nog eens bij aan de zomerse oppervlaktewaterkwaliteit.
Zo zetten we de natuur slim in om straks fossiel-vrij te kunnen telen.
